- ไม่เพียงแต่เพลงเท่านั้น Psychedelic ยังเข้าไปมีส่วยเกี่ยวข้องกับงานอย่าง ศิลปะ วรรณคดี และ ภาพยนตร์ อีกด้วย (psychedelic art, psychedelic literature and film)
- คุณสมบัติของเพลงแนว Psychedelic มีดังต่อไปนี้
เครื่องดนตรีที่แตกต่างจากดนตรีแนวอื่น เช่น sitar และ tabla
โครงสร้างของเพลงมีความซับซ้อนมากขึ้น โดยการแต่ง คำร้อง ทำนอง ที่พังแล้วรู้สึกว่าซับซ้องแปลกแตกต่างจากเพลงเดิมๆในยุคนั้น
เนื้อเพลงต่างๆมักได้แรงบันดาลใจมาจากวรรณกรรมต่างๆเช่น surreal, whimsical, esoterically หรือ literary
solos หรือ jams จะมีความสำคัญมากในแนวเพลงนี้
กีตาร์ไฟฟ้าใช้เอฟเฟคในการช่วยแต่งเสียง
organs, harpsichords และ the Mellotron ก็เป็นเครื่องดนตรีต้บแบบ
อุปกรณ์ electronic ดั้งเดิมอย่าง synthesizers และ the theremin ก็เป็นส่วนหนึ่งของแนวเพลงนี้
ภายหลังรูปแบบของ electronic ได้เปลี่ยนไปโดยการนำ computer เข้ามามีส่วนร่วมด้วย
Psychedelic folk
- มีการเล่นในแนวนี้เป็นครั้งแรกในเมือง New York โดยกลุ่มนักดนตรี folk อย่าง The Holy Modal Rounders กับเพลง Hesitation Blues ในปี 1964.- แนว Psychedelic ได้แพร่กระจายอย่างรวดเร็วทั้งตะวันออกและฝั่งตะวันตกของอเมริกา ในกลุ่มดนตรี folk ช่วงกลางปี 1960.
- ในเมือง San Francisco ก็ได้ผลิตวงดนตรีที่เล่นแนว psych folk อย่าง Kaleidoscope, It's a Beautiful Day, Peanut Butter Conspiracy และ H. P. Lovecraft.
- ที่หมู่บ้าน Greenwich Village เมือง New York city's มีวงที่เล่นแนวนี้ด้วยอย่าง Jake and the Family Jewels และ Cat Mother & the All Night Newsboys และในเมือง Florida ก็มีวง Pearls Before Swine.
- Grateful Dead, Jefferson Airplane, Captain Beefheart, Country Joeandthe Fish, The Great Society และ Quicksilver Messenger Service วงเหล่านี้เริ่มแตกแขนงไปเล่นแนว folk rock ช่วงปี 1965 ตามวง The Byrds.
- Blues, drugs, jazz มีอิทธิพลมากในแถบภาคตะวันออกตั้งแต่ปี 1964 กับผลงานของ Davy Graham และ Bert Jansch.
Psychedelic rock
- The Beatles วงดนตรีระดับตำนาน ได้นำองค์ประกอบสำคัญหลายๆอย่างของ Psychedelic กระจายสู่ผู้ชม ในกลางปี 1960 กับอัลบั้ม I Feel Fine ปี 1964 โดยใช้เสียงใหม่ๆของกีตาร์, ในปลายปี 1965 วง The Beatles ได้ออกอัลบั้มชื่อว่า Rubber Soul ซึ่งอัลบั้มชุดนี้ได้เอาเครื่องดนตรีพื้นบ้านที่ชื่อว่า Sitar ที่มาจากไม้นอร์เวย์ มาเล่นในชุดนี้ด้วย.- อย่างไรก็ตามมีการอ้างอิงว่า psychedelic rock ได้มีการเริ่มเล่นครั้งแรกโดยวง 13th Floor Elevators จากเมือง Austin, Texas พวกเขาทัวร์คอนเสิร์ตไปทั่ว San Francisco.
- ปี 1966 วงการ underground ในแถบภาคเหนือของกรุงลอนดอน ได้รับการสนับสนุนในการเล่นแนวเพลง Psychedelic rock โดยวงอย่าง Pink Floyd, Traffic และ Soft Machine.
- ในปีเดียวกัน วงดนตรีที่เล่นแนว blue rock อย่าง Cream และ The Jimi Hendrix Experienc ได้มีการนำเทคนิคการเล่นแบบ guitar-heavy เข้ามาผมสผสาน จึงทำให้กลายเป็นคุณลักษณะที่สำคัญของแนวเพลง psychedelia.
- ปี 1967 วง the Beatles ได้ปล่อยอัลบั้มที่ชื่อว่า Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band และเพลงอย่าง Lucy in the Sky with Diamonds ในชุดนี้ก็เป็นการตอบโจทย์มากที่สุดในสาย psychedelic.
- ภายหลัง 1 ปี วง Rolling Stones ก็ออกอัลบั้มชื่อว่า Their Satanic Majesties Request มาตอกย้ำความป็น psychedelic อีกชุด.
- อัฃบั้ม The Piper at the Gates of Dawn เป็นชุดที่ดีที่สุดในแนวเพลง psychedelic ของสุดยอดวง Pink Floyd.
- ในอเมริกาจะมีเทศกาลอย่าง Summer of Love หรือ Human Be-In ให้วงดนตรีต่างๆได้เล่น แต่งานที่สุดยอดที่สุดอย่าง Monterey Pop Festival นี้เป็นงานที่ได้ให้กำเนิดดาวดวงใหม่แห่งวงการเพลง psychedelic นั่นก็คือ Jimi Hendrix เพลงที่เขาได้ขึ้นเล่นบนเวทีและเป็นเพลงเดียวที่เล่นในงานนี้และทำให้เขาเป็นสตาร์นั่นก็คือเพลง I Can See for Miles.
- งานเทศกาลดนตรีอย่าง Woodstock festival ปี 1969 วงดนตรีดังๆอย่าง Jimi Hendrix, Janis Joplin และ Santana ก็ได้เข้าร่วมงานนี้ด้วย.
Psychedelic pop
- หลังจาก Psychedelic ได้รับความนิยมอย่างมาก Psychedelic เริ่มมีอิทธิพลต่อดนตรีแนว Pop, ซึ่งรวมไปถึงแฟชั่นฮิปๆด้วยในสมัยนั้น สาเหตุในการแพร่กระจายแนวเพลงเข้าสู่วงการ Pop และแฟชั่น คงจะหนีไม่พ้นกับเครื่องดนตรีอย่าง sitars, fuzz guitars และ tape effects.- เพลง Good Vibrations ของวง The Beach Boys เป็นเพลงแนวป๊อปแรกที่ผสมสไตล์การเขียนเพลงและเล่นแบบ psychedelic โดยการใช้เครื่องขยายเสียงอย่าง Theremin.
- วงดนตรีอย่าง Electric Prunes, Strawberry Alarm Clock และ Blues Magoos เป็นวงจากอเมริกาที่เล่นแนว Psychedelic pop.
- เสียง Psychedelic ยังเป็นต้นกำเนิดผลผลิตของแนวอย่าง bubblegum pop อีกด้วย ส่วนวงที่เล่นแนว bubblegum pop ก็อย่างเช่นวง The Monkees และ The Lemon Pipers.
- psychedelia เป็นที่นิยมในหมู่วงดนตรีที่เกิดขึ้นใหม่ในออสเตรเลียและนิวซีแลนด์รวมถึงวง The Easybeats ที่มีต้นกำเนิดที่ ซิดนีย์.
- Bee Gees คืออีกวงดนตรีระดับตำนานเกิดขึ้นที่เมือง Brisbane แต่ออกอัลบั้มแรกที่ชื่อว่า Bee Gees 1st ปี 1967 ในลอนดอน, และพวกเขาก็มีเพลงฮิตถึง 3 เพลง และทั้ง 3 เพลงนั้นก็มีกลิ่นของ folk, rock และ psychedelic ผสมอยู่ด้วย.
- The La De Da วงดนตรี psychedelic pop เป็นที่โด่งดังที่ประเทศ New Zealand กับชุด The Happy Prince ปี 1968 แต่ประสบความล้มเหลวในการโปรโมทในสหราชอาณาจักรและทั่วโลก.
Psychedelic soul
- Psychedelic ได้แพร่กระจายเข้าสู่นักดนตรีชาวอเมริกันแอฟริกัน, โดยเฉพาะอย่างยิ่งกันนักดนตรีของค่าย Motown label.- Psychedelic soul ได้รับอิทธิพลมาจากเรื่องสิทธิมนุษยชน และการเมือง.
- เสียงแนวเพลง funk ของ James Brown เขาเป็นผู้บุกเบิกแนวเพลง soul และเพลงของวงดนตรีต่อไปนี้ก็เป็นแนวเพลง Psychedelic soul
"Dance to the Music" (1968) / "Everyday People" (1968) และ "I Want to Take You Higher" (1969) ของวง Sly and the Family Stone.
"Cloud Nine" (1968), "Runaway Child, Running Wild" (1969) และ "Psychedelic Shack" (1969) ของวง TheTemptations.
"LoveChild" (1968) และ "StonedLove" (1970) ของวง Supremes.
"Timehascometoday" (1966) ของวง The Chambers Brothers.
"StonedSoulPicnic" (1968) ของวง The 5th Dimension *มีการนำกลับมาร้องใหม่โดยนักร้องสาวสวย Laura Nyro*
"SmilingFacesSometimes" (1971) ของวง the UndisputedTruth
รวมไปถึงศิลปินเดี่ยวอย่าง Edwin Starr กับเพลง "War" (1970).
- วงดนตรีจำนวนไม่น้อนที่ได้ทำการต่อยอดแนวดนตรีออกไปในแนวทางของ progressive rock ไม่ว่าจะเป็น Pink Floyd, Soft Machine และสมาชิกบางคนของวง Yes (คนฟังแนว progressive ใหม่ๆคงต้องย้อนกลับไปเริ่มต้นฟังแนว Psychedelic ใหม่กันเลยทีเดียว).
- วง King Crimson กับชุด In the Court of the Crimson King ปี 1969 ได้ถูกมองว่าเป็นอัลบั้มที่เชื่อมโยงระหว่างแนว psychedelia และ progressive rock.
- ในขณะที่วงดนตรีอย่าง Hawkwind ก็เล่นแนว psychedelic อย่างชัดเจนในปี 1970 แต่กลับกันวงดนตรีส่วนใหญ่กลับลดแนวการเล่น psychedelic ลง.
- แนวดนตรีเริ่มเปลี่ยนทิศทาง psychedelic ได้รับความนิยมลดลง, และนักดนตรีรุ่นใหม่ๆเริ่มให้ความสำคัญกับแนวเพลงอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งเป็นแนวเพลงทดลองในเยอรมันขณะนั้น วงต่างๆที่เข้าสู่แนวเพลง electronic ได้แก่ Kraftwerk, Tangerine Dream, Can และ Faust ซึ่งเป็นวงพัฒนาแนวเพลงให้กลายเป็นที่โดเด่นในแนว electronic rock และเป็นที่รู้จักกันในคำว่า kosmische musik แต่ในอังกฤษจะรู้จักกันในคำว่า Kraut rock.
- ได้รับการยอมรับมากขึ้นในการนำ electronic synthesisers มาใช้ ผู้บุกเบิกโดยวง Popol Vuh ปี 1970 จากเยอรมัน พร้อมๆกับ Brian Eno ผู้เล่นคีย์บอร์ดในแนวเพลงร็อคและมีอิทธิพลสำคัญต่อแนวเพลง synth rock ในภายหลัง.
- นอกเหนือไปจากนั้นยังมีวงอย่าง Colosseum ที่สนบัสนุนในแนวเพลง jazz rock ซึ่งเป็นแนวเพลงที่พัฒนาจากการรวมเอา Jazz มาผสมกับ rock(ซึ่งแนวร็อคก็มีรากฐานมาจาก psychedelic).
- Psychedelic rock กับสไตล์การเล่นกีตาร์แบบ distorted extended solos และ adventurous ถูกมองว่าเป็นสะพานสำคัญในแนวเพลง blues rock ที่ก้าวกระโดดเป็นแนวเพลง heavy metal ในภายหลัง.
- สองมือกีตาร์ระดับตำนานอย่าง Jeff Beck และ Jimmy Page ได้เข้ารวมกลุ่มวงดนตรีที่เป็นที่โด่งดังในอนาคต โดย Jeff Beck ทำวงที่ชื่อว่า The Jeff Beck Group ส่วน Jimmy Page ได้ร่วมเล่นกับ Led Zeppelin.
- วงบุกเบิกในแนวดนตรี Blue ในแนวทางของ Psychedelic ได้แก่ Black Sabbath, Deep Purple, Judas Priest และ UFO ก่อนที่วงเหล่าน้จะแตกแขนงแนวไปเป็นแนวอื่น.
- เพลงแนว Psychedelic ยังเป็นจุดกำเนิดของแนว glam rock, โดย Marc Bolan จากวง T-Rex ที่เปลี่ยนแนวดนตรีจาก psychedelic folk ที่เล่นอยู่ก่อนหน้านั้นเป็นแนว glam rock และพวกเขาก็ได้เป็นดาวประดับวงการเพลงในแนว glam rock ในปี 1970 ไปในที่สุด.
- ขณะปี 1970 นี่เอง ก็ยังมีการหักเหแนวเพลงอย่างมากมายดังตัวอย่าง psychedelic soul ได้ถูกผสมผสานเข้ากับแนวเพลงอย่าง funk และ disco ในที่นุด.
Neo-psychedelia
- Psychedelic rock เริ่มกลับมาพื้นตัวอีกครั้งในปี 1970 โดยวง post-punk อย่าง Teardrop Explodes, Echo and the Bunnymen, The Church และ the Soft Boys- ในสหรัฐอเมริกาในต้นทศวรรษ 1980 ที่ Los Angeles วง Dream Syndicate, The Bangles และ Rain Paradeได้เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการเคลื่อนไหวแนวอย่าง Paisley Underground(แนวเพลงทดลอง).
- ผลงานการทำงานในแนวเพลง neo-psychedelia ของ Prince ช่วงกลางปี 1980 และ ผลงานบางส่วนของ Lenny Kravitz ในปี 1990 ที่สามารถต่อยอดและเป็นอิทธิพลต่อวงดนตรีที่เล่นแนวเพลงอย่าง alternative และ indie-rock.
- ในปี 1990 ค่ายอย่าง The Elephant 6 Recording Company ได้ผลิตวงดนตรีหน้าใหม่ที่เล่นแนว eclectic psychedelic rock และ folk ออกมา เช่น The Apples in Stereo, The Olivia Tremor Control, Neutral Milk Hotel, Elf Power และ Of Montreal.
- The Church และ Bevis Frond วงจากประเทศ Australian ที่เล่นแนว alternative rock ก็ได้รับอิทธิพลจาก Psychedelic เช่นกัน.
- space rock(แนวทดลอง ต้นฉบับมาจาก Rock) แนวนี้มีวงอย่าง Spacemen 3, MercuryRev, the Flaming Lips และ Super Furry Animals ไดทดลองเล่นก่อนจะเปลี่ยนไปเล่นแนวอื่นๆภายหลัง.
- ปี 1990 แนวเพลง stoner rock ได้ก่อกำเนิดขึ้นโดยมีองค์ประกอบมาจาก psychedelic rock, blues-rock และ doom metal. โดยปกติจะเล่นในจังหวะช้าไล่ไปกลางและมีเสียงกีตาร์โทนต่ำ เสียงเบสเล่นหนัก ส่วนเสียงร้องจะร้องแบบไพเราะ มีวงบุกเบิกที่มาจากแถบ Californian โดย Kyuss และ Sleep.
- The Stone Roses วงจาก เมืองแมนเชสเตอร์ เปิดตัวด้วยการเล่นแนว alternative rock ซึ่งแตกมาจาก neo-psychedelic และถูกเรียกกันในแนว Madchester และมีอิทธิพลต่อวงดนตรีแนว Britpop อย่าง Blur และ Oasis ส่วนอัลบั้ม Standing on the Shoulder of Giants ของ Oasis นั้นเล่นในแนวเพลง alternative rock และ neo-psychedelic อย่างชัดเจน.
Psychedelic electronic music
- จากปี 1980 psychedelic ได้ฟื้นตัวอีกครั้งในรูปแบบของแนวดนตรี electronic, การเชื่อมต่อแนวเพลงนี้เป็นการก่อกำเนิดแนวเพลงอย่าง rave, และเป็นจุกแตกแขนงแนวดนตรีไปอย่างมากมายเช่น acid house, breakbeat hardcore, trance, hardstyle, UK garage, hardcore techno, new rave.ส่วนแนว /acid house /trance /new rave ผมขอไม่แปลแล้วกันเพราะที่แปลมา Psychedelic ก็แตกแขนงมาไกลพอแล้ว
ขอจบเพียงเท่านี้ครับ
ขอบคุณครับ สำหรับบทความดีๆ ผมอยากรู้รายละเอียดเพ่มเติมของ Psychedelic /acid house /trance /new rave ให้อ่านได้ที่ใหนพอจะทราบมั๊ยครับ
ตอบลบเราเป็นคนหนึ่งที่ฟังจำพวก Psychedelic electronic music เลยเข้ามาอ่านดู เผื่อหาเพื่อนอุดมการณ์เดียวกันได้บ้างในเมืองไทย ปกติเรามักมอง ซายเชว่าเป็นดนตรีจำพวกนามธรรมนะคะ จับต้องไม่ได้ จินตนาการล้วนๆ แต่พ่อมาอ่านประวัติดูถึงเข้าใจว่าแตกแขนงไปเยอะเหลือเกิน
ตอบลบชอบและสนในแนวนี้มากขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆค่ะ
ตอบลบ